Podczas tegorocznej edycji Festiwalu Filmowego Pięć Smaków będzie można zobaczyć 38 filmów pełnometrażowych. Aż 28 z nich będzie dostępnych online, co stanowi ewenement w postpandemicznym krajobrazie filmowym. Organizatorzy Pięciu Smaków wciąż mocno stawiają na hybrydowość, dzięki czemu popularyzacja kina azjatyckiego może docierać do najdalszych zakątków Polski. Przygotowałem listę filmów, które w programie tegorocznej edycji wydały mi się szczególnie interesujące.
-> Retrospektywa: King Hu – wszystkie filmy
W tym przypadku nie da się wyróżnić jednego tytułu, więc piszę o całej retrospektywie (choć najsłynniejszym dziełem Hu pozostaje doceniony na festiwalu w Cannes Dotyk zen). Na Pięciu Smakach będzie wyjątkowa możliwość zobaczenia w kinie odrestaurowanych kopii sześciu dzieł chińskiego reżysera. King Hu to postać mało znana w Polsce, a dla kina wuxia jest tak samo ważny jak choćby Sergio Leone dla westernu czy Akira Kurosawa dla kina samurajskiego. Zdecydowanie warto zobaczyć filmy, które przyczyniły się do tego, jak wygląda dzisiejsze kino popularne. Kino wuxia spopularyzowało przykładanie wielkiej wagi do choreografii scen walki, co wpłynęło na kształt mainstreamowego kina akcji w kolejnych dekadach. Przy okazji polecam najnowszy numer czasopisma Ekrany, w którym można przeczytać artykuł autorstwa Mateusza R. Orzecha Dotyk Kinga Hu. Zen, polityka i sztuki walki. Tekst przybliża sylwetkę chińskiego reżysera, zaglądając za kulisy jego pracy i podejścia do zawodu.
Filmy dostępne w kinie i online (wyłącznie w weekendy między 15 listopada a 3 grudnia)
Napij się ze mną | Retrospektywa: King Hu | Azjatycki Festiwal Filmowy Pięć Smaków
Dragon Inn | Retrospektywa: King Hu | Azjatycki Festiwal Filmowy Pięć Smaków
Dotyk zen | Retrospektywa: King Hu | Azjatycki Festiwal Filmowy Pięć Smaków
Deszcz w górach | Retrospektywa: King Hu | Azjatycki Festiwal Filmowy Pięć Smaków
Legenda gór | Retrospektywa: King Hu | Azjatycki Festiwal Filmowy Pięć Smaków
Koło życia | Retrospektywa: King Hu | Azjatycki Festiwal Filmowy Pięć Smaków
-> Autobiografia (reż. Makbul Mubarak)
W corocznym programie Pięciu Smaków warto wyszukiwać produkcje, które w swoich krajach zostały wybrane na kandydatów do Oscara. W tym roku zauważyłem dwa takie filmy – Niech płonie reprezentujące Wietnam oraz Autobiografia reprezentująca Indonezję. Chciałbym skupić się na tym drugim, ponieważ historia poruszająca temat nierozliczonej przeszłości może wydawać się bliska również dla polskiego widza. A zgłębianie relacji władzy pomiędzy postaciami w trudnych warunkach politycznych wydaje się być materiałem na fascynujące kino. Co ciekawe, produkcja powstała przy wsparciu polskich podmiotów, a za zdjęcia odpowiada Wojciech Staroń.
Film dostępny w kinie i online
Autobiografia | Nowe Kino Azji | Azjatycki Festiwal Filmowy Pięć Smaków
– > Gaga (reż. Laha Mebow)
Istotnym zadaniem Pięciu Smaków powinno być poszerzanie wiedzy o historii czy ludności konkretnych państw azjatyckich poprzez staranną selekcję produkcji filmowych. Przyznam szczerze, przed przeczytaniem opisu filmu nie wiedziałem praktycznie nic o rdzennej ludności Tajwanu tzn. plemieniu Atayalów. Dzięki produkcji stworzonej przez Lahę Mebow, reżyserkę wywodzącą się z tej grupy etnicznej będzie można poznać lokalną kulturę od wewnątrz. Liczę na opowieść rozpiętą pomiędzy tradycją a nowoczesnością, duchowością a siłą pieniądza. Skomplikowane relacje rodzinne powinny być gwarancją kina pełnego emocji.
Film dostępny w kinie i online
Gaga | Nowe Kino Azji | Azjatycki Festiwal Filmowy Pięć Smaków
->Nad rzeką bez końca (reż. Junta Yamaguchi)
Japończycy potrafią zaskoczyć niesamowitą kreatywnością przy bardzo niskich budżetach, co widać chociażby w zrealizowanym przez Shin’ichirô Ueda w 2017 roku Jednym cięciem (im mniej wiecie o tym filmie przed seansem, tym lepiej). Trzy lata później podobną drogą poszedł Junta Yamaguchi, realizując niskim nakładem kosztów zabawę kinem gatunkowym o tytule Beyond the Infinite Two Minutes. W tym roku filmem zamknięcia festiwalu Pięć Smaków będzie kolejny film Yamaguchiego Nad rzeką bez końca, w którym ponownie eksploruje temat pętli czasowej. A tak się składa, że mam ogromną słabość do tego motywu, ponieważ daje możliwość opowiedzenia czegoś ciekawego o postrzeganiu czasu, ludzkich wyborach i ich konsekwencjach. No i oczywiście jest testem na wyobraźnię oraz kreatywność filmowców – tego w najnowszym filmie Yamaguchiego nie powinno zabraknąć.
Film dostępny tylko w kinie
Nad rzeką bez końca | Asian Cinerama | Azjatycki Festiwal Filmowy Pięć Smaków
-> Spoczywaj w spokoju (reż. Lijo Jose Pellissery)
Czy ktoś pamięta Jallikatt” pokazywane na festiwalu Pięć Smaków w 2020 roku (edycja w całości online)? Pamiętam, że film zrobił na mnie niesamowite wrażenie i mogę sobie tylko wyobrażać, czy byłoby ono znacznie spotęgowane seansem w kinie. Nie przypominam sobie innego dzieła tak sugestywnie oddającego zwierzęcą naturę tłumu ludzkiego. Rok później oglądałem Labirynt – kino mniej udane, ale nadal bardzo intrygujące. Dlatego cieszę się, że w tym roku dostaniemy możliwość zobaczenia, jak kształtował się wyjątkowy styl czołowego reżysera tworzącego w języku malajalam. Spoczywaj w spokoju to film z 2019 roku, który wyznaczył zmianę w twórczości Pellissery’ego. Wcześniej tworzył głównie komedie kryminalne, natomiast to tutaj po raz pierwszy zrealizował rozpisane na dziesiątki osób sceny chaosu, które potem stały się wyznacznikiem jego stylu. Oprócz filmu Pellissery’ego warto zwrócić uwagę również na inne tytuły z sekcji Focus: Indie, ponieważ kinematografia tego kraju jest bardzo zróżnicowana i może oferować znacznie więcej niż zakładamy.
Film dostępny w kinie i online
Spoczywaj w spokoju | Focus: Indie | Azjatycki Festiwal Filmowy Pięć Smaków
-> Jesienna sonata (reż. Mabel Cheung)
W tym roku na Pięciu Smakach poza retrospektywą Kinga Hu będzie można obejrzeć między innymi klasyczne melodramaty z Hongkongu – Historię pewnej przyjaźni oraz Jesienną sonatę. Szczególnie interesujący wydaje się być ten drugi, ponieważ akcja filmu rozgrywa się w Nowym Jorku lat 80 i opowiada o imigrantach, stawiając ich na pierwszym planie oraz przyjmując ich perspektywę. To druga odsłona nieformalnej trylogii migracyjnej zrealizowanej przez nieco zapomnianą reżyserkę Mabel Cheung. Pozostałe dwie produkcje składające się na trylogię to The Illegal Immigrant i Eight Taels of Gold – możemy po cichu liczyć, że zostaną jeszcze kiedyś pokazane na przyszłych edycjach festiwalu. Jesienna sonata oparta jest na osobistych doświadczeniach reżyserki, a w rolach głównych występują Cherie Chung oraz Chow Yun-Fat.
Film dostępny w kinie i online
Jesienna sonata | Kobiece oblicza Hongkongu | Azjatycki Festiwal Filmowy Pięć Smaków
-> Fale (reż. Naoko Ogigami)
Naoko Ogigami to reżyserka pojawiająca się w programie festiwalu Pięć Smaków już od wielu lat. Moje osobiste doświadczenie związane z jej twórczością to seans Okularów w ramach Azjatyckiego Sylwestra Filmowego 2020/2021. Ciepły i czuły film opowiadający o nieco ekscentrycznych bohaterach nawiązujących ze sobą relacje na jednej z wysp Okinawy był tym, czego potrzebowałem w tamtym czasie definiowanym przez pandemię. Dlatego cieszę się, że będę mógł obejrzeć najnowszy film reżyserki wyróżniającej się wyjątkowym autorskim stylem. Dzieła Ogigami charakteryzują się minimalizmem, ironią oraz czułym ukazywaniem wszelkich dziwactw i neuroz, choć według opisu na stronie festiwalu Fale otwierają nowy, zdecydowanie bardziej gorzki rozdział w jej twórczości.
Film dostępny tylko w kinie
Fale | Asian Cinerama | Azjatycki Festiwal Filmowy Pięć Smaków